آیات حکومت در قرآن (ادله منکرین حکومت) (5) ، جلسه 1
مقدمه
تصور مهدی حائری از معنای حکومت و نقد آن
انکار شأن حکومتی انبیاء و نقد آن
معنای سیاسی و حکومتی واژه ولایت در قرآن و حدیث
ضرورت فهم نسبت واژه ولایت و حکومت
پاورقی
واجب نفسی و غیری ، جلسه 16
خلاصهی بحث گذشته
کلام محقق نائینی در صورتِ سوم
کلام محقق نائینی در «فوائد الأصول»؛ مبنای «التوسّط فی التنجيز»
رفع شبهههای محتمل
کلام صاحب کفایه در صورتِ سوم؛ تفصیل میان فعلیت تکلیفِ ذیالمقدّمه و عدمِ آن
تحلیل صناعی و نسبت با اصول عملیه
کلام محقق نائینی در «أجود التقریرات»؛ حکمِ معلومِ بالاجمال و تفکیک در تنجّز
پاسخ به کلام صاحب کفایه
رفع توّهم
تعلیقه آقای خوئی؛ تعیین محل کلام کفایه و تفکیک از صورت سوم محلّ بحث
وجه فرق و نتیجه
فرض بحث محقق خراسانی؛ صورت اول در محاضرات
پاورقی
منابع
نماز جمعه ، جلسه 36
خلاصه جلسه گذشته
وجوب فحص از جهات دیگر در کلام مرحوم حائری
بیان تحقیقی مرحوم حائری در پاسخ به استدلال به صحیحه
ظهور روایت در نفی وجوب سعی و عقد با تکیه بر سوال راوی
اشکالات اثباتی و ثبوتی بر حمل روایت بر استظهار فوق
1. اشکال اثباتی
2. اشکال ثبوتی
تبیین تالیفاسدهای حمل بر وجوب عقد
صدور روایت در مقام بیان شرایط اصل نماز جمعه
استظهار برگزیده در مورد صحیحه
پاورقی
منابع
واجب نفسی و غیری ، جلسه 24
خلاصهی بحث گذشته
اشکال چهارم محقق خوئی بر تفسیر نخست محقق اصفهانی: لزومِ تعدّد عقاب در ترکِ جمیعِ اطراف
اشکال وحدت عقاب در تفسیر نخستِ مذهب دوم و نسبت آن با تسهیل امتثالی
تفسیر دوم در تحلیل واجب تخییری؛ غرضِ واحدِ نوعی و لزومِ «یجب الجمیع» به نحو ترخیصی
تعیین متعلق وجوب و فروض سهگانه
دفع اشکال: تفکیک ثبوت از اثبات
تعیین دقیق موضوع: تخییر شرعی در برابر تخییر عقلی
اشکال دوم محقق خوئی بر تفسیر دوم
پاسخ ثبوتی: امکانسنجیِ غرضِ واحد بینیاز از دعوای علم غیب
اشکال سوم محقق خوئی: راهِ چهارمِ «جامعِ انتزاعی» بهجای «وجوبِ جمیع»
اشکال چهارم محقق خوئی: بازگشت محذورِ تعددِ عقاب با فرضِ قبولِ جمیعِ مقدمات
پاورقی
منابع
نماز جمعه ، جلسه 39
خلاصه جلسه گذشته
دلیل هفتم: روایت فضل بن شاذان از امام رضا (ع) در علل الشرایع
بررسی سند روایت
علل تشریع دو رکعتی نماز جمعه
1. تخفیف بهسبب دشواری راه
2. انتظار برای خطبه
3. برتری نماز با امام
4. عید بودن روز جمعه
علت جعل خطبه در نماز جمعه
علت دو خطبه: تفکیک حق خدا و نیاز مردم
کلام صاحب جواهر در استدلال به روایت
قرائن ظهور «الامام» در روایت در امام معصوم
کلام محقق خویی در استدلال به روایت و اشکال به آن
قرائن بر شرطیت نماز جمعه به امام معصوم در روایت
اشکال سندی مرحوم خویی
اشکال دلالی مرحوم خویی
پاورقی
منابع
نماز جمعه ، جلسه 40
خلاصه جلسه گذشته
ارزیابی اشکال مرحوم محقق خویی
1. پذیرش کبروی وجود روایاتی مشتمل بر نکات عرفی
2. ظهور روایت در تبیین شرط شرعی نه یک امر عرفی
3. عدم تنافی شرعی بودن شرط و فهم آن توسط عرف
4. اصل در شرعی بودن شرط در روایات
دیدگاه مرحوم حائری درباره دلالت روایت
نتیجه حکمت بودن اقامه نماز جمعه توسط فرد فقیه، عالم و فاضل
ارزیابی دیدگاه مرحوم حائری
مفروض بودن شرطیت امام در روایت
پاورقی
منابع
واجب نفسی و غیری ، جلسه 15
خلاصهی بحث گذشته
تحلیل نظر امام خمینی درباره صورت دوم
نقد امام خمینی
ردّ مبنای «عدم العلم بالوجوب الفعلی قبلالوقت»
تنجیز در تدریجیات؛ ملاک و اثر
انحلال حکمی در صورت دوم بر پایه نسبت سبب و مسبّب؛ دفاع از مبنای محقق نائینی
پاسخ به دو اشکال معروف
ثمرات امتثالیِ انحلالِ سببی
ضابطه شهید صدر در سقوطِ تنجّزِ علم اجمالی و تحققِ انحلالِ حکمی
پاورقی
منابع
واجب نفسی و غیری ، جلسه 13
خلاصهی بحث گذشته
صورت دوم در کلام محقق نائینی: جریان سهگانه برائت
محور نخست: شک در تقیید متعلقِ صلاة به طهارت
محور دوم: شک در وجوبِ نفسیِ طهارت «قبل از وقت»
محور سوم: شک در وجوب وضوء برای متوضیء قبل الوقت
اشکال محقق خوئی بر محقق نائینی در صورت دوم
فرض نخست: نفسیّتِ محتملِ وضوء مقیّد به قبلالوقت
پاورقی
منابع
واجب نفسی و غیری ، جلسه 17
خلاصهی بحث گذشته
تحریر صناعیِ صورت سوم و تطبیق بر مثال خِتان
صورت دوم در محاضرات؛ علم به وجوبِ فعلیِ شیء مردّد بین النفسیّة و الغیریّة و انحلال حکمی
انحلال حکمی در صورت دوم و تفاوت آن با اقلّ و اکثر ارتباطی
تمایز انحلال حقیقی و انحلال حکمی
قاعده نزد محقق خوئی: تنجیز علم اجمالی و شرط تعارض اصول
تفاوت ملاکیِ انحلال حکمی با باب اقلّ و اکثر ارتباطی
وضو واجب؛ نماز نفسی مؤمَّن به برائت
سه رکن در منجّزیت علم اجمالی و انحلال حکمی نزد آیتالله خوئی
شرط منجّزیت علم اجمالی: تعارض اصول در اطراف
حقیقت انحلال در دوران بین اقلّ و اکثر: انحلال حقیقی محال، انحلال حکمی متحقق
اشتراک در اصلِ انحلال حکمی و تفاوتِ ملاک
تفاوتِ ملاکِ عدمِ جریانِ اصل در ما نحن فیه و در دورانِ میان اقلّ و اکثر نزد آیتالله خوئی
تحلیل دقیق در اقلّ و اکثر
پاورقی
منابع