واجب نفسی و غیری ، جلسه 9
خلاصهی بحث گذشته
صورت نخست: تماثل الوجوبین و جریان برائت از تقیید
تعلیقه آیتالله خوئی: تعارض برائتین و عدمِ انحلال
مناقشه مبنایی بر تعلیقه
بازخوانی نقدِ محقق خوئی و تقریرِ صاحب «المنتقى» از مبنای محقق نائینی
دو مقدّمه برای تمامیتِ اشکال آقای خوئی
تحلیل و ارزیابی دو مقدّمه
نقدِ مقدّمهٔ أولى: جریان برائت شرعی در واجبِ غیریِ دارای إنشاء مستقل
تفصیل نقد: واجب غیری دو قسم است
نقدِ مقدّمهٔ ثانیه؛ انحلال حکمی و جدلیبودنِ منعِ برائت عقلی
تفاوت تقریر محقق خوئی در «تعلیقه» و «محاضرات» و نسبت آن با محل نزاع
کوشش برای تکمیل استدلال به «علمین إجمالیین ذوا أطراف ثلاثة» و نقد آن
نقد صاحب «المنتقى»:
پاورقی
شروط ابطالِ انحلال حکمی و نسبت آن با مبنای محقق خوئی
منابع
واجب نفسی و غیری ، جلسه 2
خلاصهی بحث گذشته
اقتضای اطلاقِ هیئت هنگام شکِ در نفسیت
اشکالِ محقق لنکرانی بر محقق خراسانی در تعریف واجب نفسی
کلام محقق اصفهانی
تفکیکِ اطلاقِ مقسمی و اطلاقِ قسمی در توجیهِ کلامِ آخوند
فرق میان وجوب نفسی و وجوب غیری
قیدِ عدمی و قیدِ وجودی در نفسیّت و غیریّت: اثر آن در مقامِ اثبات
اصالةُ الإطلاق و متعلَّقِ آن: نقدِ محقق اصفهانی بر عبارتِ آخوند
عدمِ معقولیّتِ اطلاق از حیثِ منشأِ وجوب
اطلاقِ مُعيِّنِ نفسیّت: نفیِ تقیید بما یُفید الغیریّة
پاورقی
منابع
واجب نفسی و غیری ، جلسه 10
خلاصهی بحث گذشته
تفاوت تقریر آقای خوئی و نسبت آن با محلّ نزاعِ تقیید در صورت نخست
نقدِ تمسّک به «برائت از غیریّت» برای نفیِ تقیید
صورتبندیِ «دو علم اجمالی/أطراف ثلاثة» و ادعای تعارض
معیار جریان برائت و محل نزاع مؤثر
نظریه نهایی آقای روحانی: حق با محقق خوئی در نتیجه؛ اما به طریقی دیگر
بررسی جریانِ برائت شرعی
تقریرات سهگانه در مفاد حدیث رفع و ثمرات آن در وجوب غیری
مختار صاحب «المنتقی» در مفاد حدیث رفع و عدم جریان برائت شرعی در غیریّت
بازسازی اطراف علم اجمالی و منعِ انحلال
نسبت این نتیجه با مبنای آقای خوئی
پاورقی
منابع
واجب نفسی و غیری ، جلسه 6
خلاصهی بحث گذشته
اثباتِ نَفسیّت از مسیرِ بنای عقلاء در تقریر امام
امام و بنای عقلاء؛ تفاوتِ آن با أصالة الإطلاق
اطلاق به عنوانِ زمینه و ظرفِ حکم عقلاء بر نفسیت
تقسیم عقلاییِ واجب به نفسی و غیری و پیوند آن با منهج امام
مناقشهای بر مبنای امام: بازخوانیِ دلالتِ امر بر وجوب بر پایهٔ نظریهٔ انشائیاتِ محقّق حائری
پاورقی
منابع
نماز جمعه ، جلسه 20
خلاصه جلسه گذشته
بررسی عبارات مرحوم کلینی
دیدگاه مرحوم صاحب حدائق
دیدگاه مرحوم وحید بهبهانی
دیدگاه مرحوم حائری
جمع بندی عبارات مرحوم کلینی
بررسی عبارات ابن زهره در غنیه
بررسی عبارت «و جری مجراه»
برداشت مرحوم حائری
جمع بندی عبارات ابن زهره
پاورقی
منابع
نماز جمعه ، جلسه 32
خلاصه جلسه گذشته
تقریر دلیل سوم محقق همدانی
اشکالات مرحوم حائری به دلیل سوم
اشکالات نقضی
ارزیابی اشکال
اشکالات حَلّی
دلایل خفاء حکم نماز جمعه در عصر غیبت
استدلال بر «بعید بودن عدم وجوب تعیینی»
ارزیابی اشکالات حلی
وجود اختلاف در وجوب نماز جمعه در بین اهل سنت
استناد عدم حضور ائمه و اصحاب در نماز جمعه به عدم وجود مقتضی وجوب
عدم حضور امام (ع) در نماز جمعه به عنوان دلیل بر عدم وجوب تعیینی نماز جمعه
تناقض وجوب تعیینی با رفتار ائمه و اصحاب
پاورقی
منابع
نماز جمعه ، جلسه 13
خلاصه جلسه گذشته
بیان مساله
دیدگاههای مطرح شده در وجوب نماز جمعه در عصر غیبت
دیدگاههای مطرح شده در کلام مرحوم بروجردی
دیدگاه نخست: وجوب تعیینی نماز جمعه در عصر حضور و غیبت
بررسی انتساب دیدگاه «وجوب تعیینی» به شهید ثانی
سایر فقهای قائل به «وجوب تعینی»
دیدگاه دوم: حرمت نماز جمعه در عصر غیبت
دیدگاه سوم: اذن امام (ع) به فقها در اقامه نماز جمعه در عصر غیبت
دیدگاه چهارم: اذن امام (ع) به مومنین در اقامه نماز جمعه در عصر غیبت
دیدگاههای مطرح شده در مفتاح الکرامه
دیدگاههای مطرح شده توسط مرحوم حائری
دیدگاه نخست: عدم مشروعیت و بطلان
دیدگاه دوم: وجوب تخییری در اصل عقد، و وجوب تعیینی پس از انعقاد
دیدگاه سوم: وجوب تخییری مطلق، حتی بعد از انعقاد
دیدگاه چهارم: تخییر مخصوص مجتهد، نه دیگران
دیدگاه پنجم: وجوب عقد بر فقیه و حرمت بر غیر فقیه
دیدگاه ششم: وجوب تعیینی بر همه با وجود شرایط
دیدگاه هفتم: حرمت تکلیفی بهعلاوه عدم مشروعیت
تفاوت دیدگاه اول و هفتم
پاورقی
منابع
نماز جمعه ، جلسه 30
خلاصه جلسه گذشته
مطلب ششم : ثانویبودنِ اشتراطِ نمازِ جمعه به وجودِ امامِ معصوم
اشکال اول: ناسازگاری عبارت شیخ طوسی با حکمت بودن «رفع تخاصم»
اشکال دوم: وجود تخاصم در فرض وجود منصوب
اشکال سوم: نامعلوم بودن برتری مفسدهی تخاصم بر مفسدهی ترک نماز جمعه
اشکال چهارم: انتساب مفسدهی تخاصم به سوء اختیار مکلف
اشکال پنجم: وجوب نصب امام جمعه از سوی حاکم در فرض حکمت بودن رفع تخاصم
اشکال ششم: احتیاج به امام معصوم برای اهدافی فراتر از رفع تخاصم
اشکال هفتم: وجود ادلهی متعدد بر ضرورت وجود امام معصوم
پاسخ به اشکالات مرحوم حائری
پاسخ به اشکال هفتم: تحقق نظم و امنیت در پرتو وجود امام معصوم (ع)
پاورقی
منابع
نماز جمعه ، جلسه 14
خلاصه جلسه گذشته
روش اجتهادی مختار در استنباط احکام
عدم حجیت فهم اصحاب از آیات و روایات
تعابیر مختلف از امام معصوم (ع) در کتب قدما
کلام صاحب جواهر در بررسی عبارات قدما
بررسی عبارات مرحوم شیخ طوسی
برداشت صاحب جواهر از عبارت شیخ طوسی
پاورقی
منابع