اوامر ، جلسه 68
خلاصۀ بحث گذشته
بررسی اشکال جبر و تسلسل در اختیاری بودن افعال انسان
پاسخ چهارم: دیدگاه صاحب فصول در باب اختیاری بودن افعال
نقد محقق اصفهانی بر نظریهی صاحب فصول
پاسخ میرداماد به اشکال جبر و تسلسل در اختیاری بودن افعال
تحلیل نظریهی میرداماد
تحلیلی جدید از ماهیت اراده و شوق
نقد توهم "ارادهی اراده"
جلوگیری از تسلسل بیپایان در اراده
نقد نظریهی میرداماد توسط محقق اصفهانی
تحلیل محقق اصفهانی از دیدگاه میرداماد
نقد اول: ارادهی اعتباری یا واقعی؟
نقد دوم: تحلیل اراده بدون مبنای عقلی
نقد سوم: ارادهی واحد چگونه شامل همهی ارادههاست؟
نقد چهارم: ارادهی انسان، معلول چیست؟
ارتباط نقد محقق اصفهانی با دیدگاه ملاصدرا
اشکالات نظریه میرداماد
پاورقی
منابع
واجب تعیینی و تخییری ، جلسه 43
خلاصهی بحث گذشته
نقد محقق اصفهانی بر استثناء «بعث» در کلام محقق خراسانی
مناقشه محقق اصفهانی: عدم اختصاص مشکل به «غایت بعث»
تعمیم تحلیل به اراده تکوینی و تشریعی و ربط آن با شوق
ارزیابی برهان «عرضیبودنِ حکم» و پاسخهای سهگانه از منظر محقق اصفهانی
تقریر برهان مبتنی بر عرضیبودنِ حکم
پاسخهای سهگانه به برهان عرضیت حکم
پاسخ شیخ انصاری: اختصاص قاعده به اعراض متأصّله تکوینیه
پاسخ نقضیِ آخوند: تمسّک به علم اجمالی
پاسخ نائینی: تفصیل میان اراده تکوینی و اراده تشریعی
جمعبندی موضع محقق اصفهانی
جمعبندی مبنای نهایی محقق اصفهانی در امتناع مطلق «فرد مردّد»
مبنای نهایی: امتناع تعلّق هر صفتی به فرد مردّد
تمایز مبنای اصفهانی از استدلالِ مبتنی بر عرضیبودن حکم
آثار فقهی و اصولی امتناعِ مطلقِ فرد مردّد
تفکیک میان «جامع معیّن» و «فرد مردّد»
شمول مبنا نسبت به علم، اراده و بعث
وجه نخست: استناد به کلام شیخ اعظم در «بیع صاعٍ من صُبرة» و مبنای خفیفالمؤونة بودن اعتبار
وجه دوم: استثناء بعث از صفات اعتباریِ قابل تعلّق به فرد مردّد در کلام آخوند خراسانی
تقریر منتقى الأصول از دو برهان محقق اصفهانی بر امتناع «فرد مردّد»
وجه سوم منتقى: نیاز عرض به محلّ و عدم واقعیتِ فرد مردّد
نقدی بر تقریر مرحوم روحانی از دلیل اول محقق اصفهانی
وجه چهارم منتقى: قوام صفات تعلّقیه به متعلَّق و لزوم انقلاب میان معیّن و مردّد
نقدی بر تقریر مرحوم روحانی از دلیل دوم محقق اصفهانی
پاورقی
منابع